Çin ve Rusya, Ay yüzeyinde nükleer enerjiyle çalışan bir güç santrali kurmak için resmi bir anlaşma imzaladı. Santralin, 2036 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor. Proje, Çin ve Rusya'nın öncülüğünü yaptığı Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu'nun (ILRS) enerji ihtiyacını karşılamayı amaçlıyor.
Çin-Rusya iş birliğiyle ilerleyen projeye karşılık, ABD farklı bir yol izliyor. NASA'nın 2026 bütçe taslağında, Ay yörüngesinde kurulması planlanan Gateway uzay istasyonunun iptali önerildi. Bu gelişme, Artemis programında yaşanan gecikmelerle birlikte ABD'nin Ay yarışındaki etkisini zayıflatabilir.
Reaktör insansız sistemlerle kurulacak
Roscosmos Genel Müdürü Yury Borisov'un verdiği bilgilere göre, Rusya'nın sağlayacağı nükleer reaktör büyük oranda otonom sistemlerle kurulacak. Reaktör, ILRS kapsamında Ay'da kurulacak olan istasyonun ana enerji kaynağı olacak. Henüz detayları netleşmeyen sistem, uzun vadeli insansız operasyonlara imkan tanıyacak.
Uluslararası destek büyüyor
Ay'ın güney kutbunda inşa edilmesi planlanan üs, şu ana dek 17 ülkenin desteğini aldı. Katılımcılar arasında Mısır, Pakistan, Venezuela, Tayland ve Güney Afrika da bulunuyor. Çin'in 2028 yılında gerçekleştireceği Chang'e-8 misyonu, Ay yüzeyine insanlı inişin önünü açacak.
Türkiye'nin rolü ve uzun vadeli hedefler
Türkiye de projeye destek veren ülkeler arasında yer alıyor. ODTÜ tarafından geliştirilen iki keşif aracı, 2028 yılında Ay'a gönderilecek. ILRS'nin yol haritası 2021 yılında açıklanmıştı. 2030-2035 arasında Ay'a beş süper ağır roketle modüller gönderilecek. Projenin nihai hedefi ise Mars'a insanlı yolculuk altyapısını oluşturmak.
sonbirsoz.com
