Yalnız Kalma Korkusu: Monofobi Nedir, Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?
Günümüzde birçok insanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyen psikolojik rahatsızlıklardan biri de monofobi. "Mono" kelimesi "tek" ya da "bir", "fobi" ise "korku" anlamına geliyor. Bu iki kelimenin birleşiminden oluşan monofobi; yalnız kalmaktan duyulan yoğun korkuyu ifade ediyor. Tıpta aynı zamanda otofobi, izolofobi ve eremofobi gibi isimlerle de anılıyor.
Agorafobinin Bir Türü Olarak Görülüyor
Uzmanlara göre monofobi, genellikle agorafobik bozuklukların bir alt dalı olarak değerlendiriliyor. Kişi fiziksel olarak güvende olduğunu bilse bile, yalnız kaldığında yoğun bir kaygı, panik ve mutsuzluk hissine kapılıyor. Bu durum, yalnız yemek yemek, dışarı çıkmak ya da uyumak gibi gündelik faaliyetleri bile zorlaştırabiliyor.
Hayvanlarda da sık rastlanan bu fobi, tedavi edilmediği takdirde bireyin yaşamını ciddi oranda kısıtlayabiliyor.
Monofobi Kimlerde Görülür?
Monofobi, özellikle ergenlik dönemindeki bireylerde daha sık görülüyor. Ancak her yaşta ortaya çıkabilen bu rahatsızlık; çocuklukta yaşanan travmalar, terk edilme korkusu, sevilen birinin kaybı ya da yalnızken yaşanan olumsuz olaylarla tetiklenebiliyor.
Ayrıca ailede benzer fobi geçmişi bulunan bireylerde görülme olasılığı da daha yüksek. Yoğun stres, kaygı bozuklukları ve ekonomik sıkıntılar da bu durumu besleyen diğer etkenler arasında yer alıyor.
Belirtileri Neler?
Monofobiden muzdarip kişiler, yalnız kalmamak için normalde tercih etmeyecekleri sosyal ortamlara girmeye çalışabilirler. Evde yalnız kaldıklarında müzik, televizyon ya da diğer ses kaynaklarını açık tutmak gibi alışkanlıklar geliştirebilirler.
Başlıca belirtiler arasında şunlar yer alıyor:
-
Yalnız kalınca panik, korku ve yoğun baskı hissi
-
Terleme, çarpıntı, nefes darlığı
-
Baş dönmesi, mide bulantısı, kaslarda karıncalanma
-
Boğulma hissi, kulak çınlaması, ışık ya da ses olmadan uyuyamama
-
Aşırı kontrol isteği ve terk edilme korkusuyla çevresine karşı hassaslaşma
Bu kişilerde ölüm korkusu da oldukça yoğun yaşanabiliyor. Bazı vakalarda, açık alan korkusu ya da insan kalabalıklarından duyulan endişe gibi başka fobiler de eşlik edebiliyor.
Tedavisi Mümkün Mü?
Uzmanlar, monofobinin tamamen tedavi edilebilir bir rahatsızlık olduğunu vurguluyor. En yaygın yöntemlerden biri, bilişsel davranışçı terapi (BDT). Bunun dışında maruz bırakma terapisi, grup terapileri ve sistemik duyarsızlaştırma gibi farklı yaklaşımlar da uygulanabiliyor.
Ayrıca günlük yaşamda bazı basit uygulamalar da rahatlama sağlayabiliyor. Örneğin; kişinin arka planda bir ses kaynağı (müzik, radyo, TV) açık bırakması, nefes egzersizleri ya da meditasyon yapması kaygı düzeyini azaltabiliyor.
Son Söz
Monofobi, bireyin sosyal ve psikolojik yaşamını derinden etkileyebilen ciddi bir rahatsızlık. Ancak doğru destek ve uygun tedavi yöntemleriyle bu korkunun üstesinden gelmek mümkün. Yalnızlık bir duygu olsa da, onunla baş etmek bir beceri ve bu beceri, zamanla öğrenilebiliyor.
sonbirsoz.com
